Công nghệ blockchain khác biệt đáng kể so với các hệ thống hoặc công nghệ truyền thống ở chỗ không cần một cơ quan hoặc tổ chức quản lý trung tâm để điều phối hoạt động. Thay vào đó, blockchain hoạt động như một sổ cái phân tán mà mọi nút trên mạng có thể đọc và ghi thông tin vào. Điều này mang lại những ưu điểm vượt trội về tính minh bạch và chống giả mạo vì mỗi giao dịch được ghi lại và không thể thay đổi một khi đã xác nhận.
Bên cạnh ưu điểm, công nghệ blockchain cũng phải đối mặt với một số thách thức so với hệ thống lưu trữ truyền thống. Trước tiên, không thể phủ nhận rằng blockchain, đặc biệt là với cơ chế đồng thuận như Proof of Work (PoW), tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Những phương pháp đào tạo truyền thống sử dụng máy chủ trung tâm thường có tối ưu hơn về mặt năng lượng trong khi blockchain yêu cầu rất nhiều tài nguyên tính toán, làm tăng tổng thể tiêu thụ năng lượng.
Khả năng mở rộng cũng là một thách thức lớn với blockchain. So với hệ thống cơ sở dữ liệu truyền thống, blockchain có tốc độ xử lý giao dịch thấp hơn, điều này đặc biệt dễ thấy trong blockchain công cộng như Bitcoin hay Ethereum. Trong khi đó, hệ thống giao dịch tài chính truyền thống có thể xử lý hàng ngàn giao dịch mỗi giây thì blockchain chỉ có thể xử lý một phần nhỏ số lượng đó.
Tuy nhiên, điểm mạnh của blockchain là tính minh bạch và bảo mật. Các hệ thống truyền thống thường được coi là hộp đen, không người ngoài nào biết được điều gì thực sự xảy ra bên trong. Ngược lại, tất cả các giao dịch trên blockchain đều có thể được theo dõi và xác minh bởi tất cả các thành viên tham gia trong mạng lưới mà không cần một bên trung gian thứ ba đảm bảo uy tín.
Về bảo mật, blockchain gần như không thể bị tấn công hay làm giả nếu không có sự đồng thuận của các thành viên trong mạng, nhờ vào cơ chế mã hóa và phân tán dữ liệu. Các hệ thống truyền thống, đặc biệt là với dữ liệu lưu trữ tập trung, dễ bị tấn công nếu một trong các nút trung tâm bị thâm nhập.
Một điểm cần lưu ý khác là chi phí vận hành và duy trì. Các hệ thống truyền thống thường có chi phí cao do yêu cầu cơ sở hạ tầng lớn và đội ngũ vận hành chuyên biệt. Ngược lại, công nghệ blockchain có khả năng giảm thiểu chi phí thông qua tự động hóa và phân tán dữ liệu, mặc dù nó đòi hỏi chi phí năng lượng lớn cho các hoạt động khai thác.
Ngoài ra, khả năng tiêu chuẩn hóa là một điểm khác biệt giữa hai hệ thống. Các công nghệ truyền thống thường đã có các tiêu chuẩn chung được thống nhất từ lâu, trong khi blockchain đang trong giai đoạn phát triển và định hình tiêu chuẩn, dẫn tới sự phân mảnh và thiếu đồng bộ trong các giải pháp trên blockchain.
Từ một góc nhìn khái quát, mỗi loại công nghệ có ưu và nhược điểm riêng tùy thuộc vào mục tiêu và hoàn cảnh sử dụng. Blockchain là một giải pháp đầy hứa hẹn cho tương lai, nhưng vẫn cần có sự phát triển và cải tiến để có thể thay thế hoàn toàn hoặc tối ưu hóa các hệ thống truyền thống hiện nay. Sự kết hợp hay chuyển giao giữa blockchain và công nghệ hiện tại có thể cung cấp giải pháp tối ưu cho một số lĩnh vực cụ thể.